Πατρός Παϊσίου Αγιορείτου - Ο αγώνας κατά των παθών

(απόσπασμα από τον Ε’ τόμο των Λόγων του π. Παϊσίου, εκδόσεις Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτής, Θεσσαλονίκης)
…….
- Γέροντα, τι είναι τα πάθη;

- Εγώ τα πάθη τα βλέπω σα δυνάμεις της ψυχής. Ο Θεός δε δίνει ελαττώματα αλλά δυνάμεις. Όταν όμως δεν αξιοποιούμε αυτές τις δυνάμεις για το καλό, έρχεται το ταγκαλάκι, τις εκμεταλλεύεται και γίνονται πάθη, και ύστερα γκρινιάζουμε και τα βάζουμε με το Θεό. Ενώ, αν τις αξιοποιήσουμε στρέφοντάς τες εναντίον του κακού, μας βοηθούν στον πνευματικό αγώνα. Ο θυμός λόγου χάρη δείχνει ότι η ψυχή έχει ανδρισμό, ο οποίος βοηθά στην πνευματική ζωή. Κάποιος που δεν είναι θυμώδης και δεν έχει ανδρισμό δε μπορεί εύκολα να βάλει τον εαυτό του στη θέση του. Ο θυμώδης άνθρωπος, αν αξιοποιήσει στην πνευματική ζωή τη δύναμη που έχει, είναι σαν το γερό αυτοκίνητο που πιάνει την ευθεία και κανείς δεν το φτάνει. Αν όμως δεν την αξιοποιήσει και αφήνει ανεξέλεγκτο τον εαυτό του, μοιάζει με αυτοκίνητο που τρέχει με υπερβολική ταχύτητα σε ανώμαλο δρόμο και κάθε τόσο εκτροχιάζεται.

Ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίσει τις δυνάμεις που έχει και να τις στρέψει στο καλό. Έτσι θα φτάσει, με τη βοήθεια του Θεού, σε καλή πνευματική κατάσταση. Τον εγωισμό λόγου χάρη να τον στρέψη εναντίον του διαβόλου και να μην το βάζει κάτω, όταν πάει και τον πειράζει. Την τάση για φλυαρία να την αγιάσει καλλιεργώντας την ευχή. Δεν είναι καλύτερα να μιλάει με το Χριστό και να αγιάζεται παρά να φλυαρεί και να αμαρτάνει; Ανάλογα δηλαδή με το πώς θα χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος τις δυνάμεις της ψυχής, μπορεί να γίνει καλός ή κακός.